Patoloji
Patoloji; hücre, doku ve organlarda meydana gelen işlevsel ve yapısal değişikliklerin farklı metotlarla araştırılmasını gerçekleştiren bilim dalıdır. Çoğu zaman kanser ile ilişkilendirilen patoloji, insan sağlığı için çok büyük öneme sahiptir. Patoloji sonuçları, insanların hastalıklarının ne olduğunu gösterir ve kesin tanı konulmasına yardımcı olur. Patoloji, sadece insanla ilgilenen bir bilim dalı değildir ve hayvanlar da bu bilimin alanına girer. Bütün bu işlemi yapan hekimlere ise patolog denir.
Patologlar, direkt olarak hastalarla ilgilenmezler ve çoğu zaman hastaları görmezler. Hastanın şikayetine bağlı olarak başvurduğu poliklinikteki hekim, bu tür bir inceleme isteyebilir. Bu aşamadan sonra incelemesi yapılacak olan organ ya da dokudan örnek alınarak patolojiye gönderilir. Patologlar burada derinlemesine, mikroskop altında incelemelerini tamamlarlar ve daha sonra uzun değerlendirmeler sonucunda raporlarını hazırlarlar. Patoloji sonucu olarak bilinen o rapor, hücrelerin işlevlerini ne kadar yerine getirdiği ve burada meydana gelen değişimleri, kesin olarak gösterir.
Patolojik İnceleme Nasıl Yapılır?
Patolojinin yapılması için öncelikle uzman hekimden böyle bir istek gelmesi gerekir. Hastalığın tanısını kesin olarak ortaya koymak için istenen patoloji için ilgili dokudan farklı yöntemlerle örnek parça alınır ve alınan parça ilgili birime gönderilir. İlgili doku örneğinin çıkarılması için biyopsi kullanılan en önemli yöntemdir. Bunun haricinde ise ameliyat esnasında parça alınabilir. Balgam ve kan gibi vücut sıvıları ve benzer vücut sıvılarının dışarından alınması da diğer yöntemlerdir. Burada gelişmiş mikroskoplar sayesinde doku örneğindeki hücreler incelenir ve yapılan incelemelere göre patoloji raporu oluşturulur.
Patoloji için kullanılan farklı sistemler vardır. Bu sistemlerden, Sağlık Bakanlığı tarafından onay verilenlerin kullanılması gerekir. Mikroskobik incelemeler, intraoperatif acil tanı, histokimya (doku boyama), immünhistokimya (molekül işaretleme) ve benzer gelişmiş sistemler ile net sonuca ulaşılır.
Patoloji için yukarıda yapılan tanımlamalar, son derece genel ifadeler içerir. Fakat normalde bu işlemler oldukça karmaşık ve zaman alır. Çünkü alınan örnek doku sadece bir yönden değil, birkaç farklı açıdan değerlendirilir. Etyoloji, yani hastalıkların başlangıcı burada incelenen noktalardan birisidir. Bunun dışında ise hastalığın nasıl meydana geldiği, yani patogenez ve ilgili hücredeki yapısal bozuklukların tespiti (morfolojik değişiklikler) için incelemeler yapılır. Bunların sonucunda ise ortaya son derece detaylı bir rapor çıkar.
Patolojik İnceleme Süresi Ne Kadardır?
Patolojik incelemeler için net bir süreden bahsetmek çok zordur. Fakat ortalama olarak 2-7 gün arasında bu işlemlerin tamamlanacağı söylenebilir. Bazı doku örneklerinin incelenmesi içinse 15 güne kadar süre gerekir.
Dokuların içeriğine ulaşmak için yapılan fiksasyon, bazen birkaç gün sürebilir. Ayrıca kemik dokusunun incelenmesi durumunda, dokunun asit çözeltisi içinden 1-2 gün bekletilmesi ve daha sonra patolojik incelmeye geçilmesi gerekir. Bütün bunlardan dolayı patolojik inceleme süresi hakkında net bir rakamdan bahsedilemez.
İntraoperatif konsültasyon ya da frozen section adıyla bilinen yöntemde ise ameliyat sırasında alınan bir parçanın, ameliyat devam ederken değerlendirme işlemi yapılır. Patalog hızlı bir şekilde burada gerekli işlemleri yapar ve patoloji raporunu mümkünse ameliyat devam ederken sunar. Bu da ameliyatın nasıl şekilleneceğine karar verilmesi adına önemlidir.
03 Şubat 2022